سرنوشت هامون و دریاچه ارومیه در کمین "حرا"/جنگل های حرا بوی گازوئیل می دهد

به گزارش خبرنگار مهر، خور آذینی که نبض جنگل های حرا در آن می تپد تا از طپش این زندگی آبزیان هم به حیات خود ادامه دهند، با سرازیر شدن سوخت به دهانه این خور، سر زندگی موجودات به سردی می گراید و رنگ می بازند این سوخت های مرگ آفرین، بین جنگلهای حرا و دریا جدایی می اندازد و دریا نیز یار و همراه سبز خود را از دست خواهد داد و دیگر آبزیان و پرندگان میعادگاهی برای تکثیر یا استراحت و همنشینی با دریا نخواهند داشت.

منابع طبیعی تجدید شونده به منزله زیر بنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف جهان محسوب می شوند و بی شک،تمدن و هویت هر ملتی وابسته به این منابع بوده و از دیرباز به عنوان یک ثروت خدادادی بسیار مهم و مخزنی برای تامین اولیه دارویی و صنعتی تلقی شده و نقش بسزایی در شکوفایی اقتصاد کشور بطور مستقیم و غیر مستقیم دارند. حفظ و حمایت از جنگلها و مراتع و صیانت از این مواهب خدادادی که سرمایه عظیم کشور است وظیفه ای عمومی تلقی می شود.

از طرفی اهمیت زیست محیطی غیر قابل انکار جنگل در حیات انسان و اثر بخشی چند جانبه آنها بر کسی پوشیده نیست. اما بررسی ها حاکی از آن است که تاکنون هیچگونه عزم جدی در راستای حفاظت و حراست این مواهب خدادادی وجود ندارد بگونه ای که عوامل گوناگونی همواره جنگلها را تهدید کرده و در معرض تخریب و تجاوز قرار می دهد.

معاون محیط زیست طبیعی هرمزگان می گوید: فشار موج ناشی از قایقها که سطح اتکا درختان حرا را از بین برده، از طرفی سرازیر شدن گازوئیل و سوختهای قاچاق به تالابها درختان را محکوم به مرگ می کند.

عبدالوحید ریاضی فر در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: 20 هزار هکتار وسعت جنگلهای حرا در استان هرمزگان است که از نظر تعداد رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است.

تالابهای استان هرمزگان شامل جزایر شیدور، تالاب بین المللی حرا خوران معروف به خور خوران (قشم، خمیر)، تالاب شور شیرین بین میناب و بندرعباس، تالاب حرا رود گز در شهرستان سیریک ازجمله تالابهای بین المللی واقع در هرمزگان است. منطقه حفاظت شده حرا رود گز با مساحت 27 هزار و 827 هکتار واقع در حوزه شهرستان سیریک به عنوان تالاب بین المللی و منطقه حفاظت شده معرفی شد هم اینک چنانچه ما سفری به این مناطق بکر استان داشته باشیم شاهد تغییراتی در درختان جنگلهای مانگرو شامل رنگ پریدگی آنها خواهیم بود.

ریاضی فر،رسوب گذاری غیر عادی در این منطقه و گابریک از سوی دریا به دلیل احداث جزایر مصنوعی در حاشیه جنوبی خلیج فارس خصوصآ کشور امارات و ریختن رسوبات در دریا با هدف ارتقاء خاک کشور خود و ایجاد جزایر مصنوعی، قاچاق سوخت گازوئیل و سرازیری گازوئیل به دریا و تردد قایقها با سرعت بالا را از مهمترین معضلات فعلی تالابها در استان هرمزگان برشمرد.

وی با تاکید بر اینکه اصلی ترین معضل تالابها قاچاق سوخت است ابراز داشت: در زمان بارگیری و همچنین تعقیب و گریز و تخلیه مواد در تالابها از یک سو و سرعت لنج یا قایق ها برای رسیدن سریعتر تامحل تخلیه خسارتهایی ایجاد می کنند که تهدیدی برای جنگلها، زیست مندان و ذخایر غذایی به شمار میرود.

وی تصریح کرد: فشار موج ناشی از قایقها سطح اتکا درختان را از بین برده و آنها را محکوم به مرگ می کند. سازمانهای متولی نظیر شیلات، نیروی انتظامی، محیط زیست و منابع طبیعی باید هماهنگی بیشتری برای ورود و خروج شناورهای صیادی و غیره به این تالابها داشته باشند.

ریاضی فر با اشاره بر اینکه تجمع درختان گز در مسیر آبراهه تالاب هیچ ربطی به از بین رفتن و تخریب جنگلهای مانگرو ندارد تصریح کرد: پوشش گیاهان طبیعی نظیر گز همیشه وجود داشته و تشکیل دهنده جامعه گیاهی بالادستی جنگلهای حرا محسوب می شوند.

به گفته این مقام مسئول، بخش اعظمی از جنگلها و مراتع که سرمایه ارزشمند ملی و انسانی محسوب می شوند را جنگلهای حرا تشکیل می دهند و نابودی این سرمایه ضربه جبران ناپذیری بر پیکره منابع طبیعی وارد می  کند.

وی با بیان اینکه اقدامات مقابله ای هزینه بر است گفت: پیشگیری هزینه کمتر و تبعات کمتری را نیز به دنبال خواهد داشت.

ریاضی فر از دیگر دلایل بوجود آمدن این مشکلات را کمبود اعتبار برشمرد و افزود: بجز سال گذشته در سنوات اخیر متاسفانه به وضعیت تالابها بهای چندانی نمی دادند و هیچ اعتباری جهت احیا و اجرای طرح های حفاظتی به محیط زیست استان داده نشده است.

به گفته وی سال گذشته یک میلیارد و 600 میلیون تومان در زمینه طرح حفاظت و احیاء تالابها اختصاص یافت که جوابگوی اجرای طرح های حفاظتی اعم از افزایش گشت های حفاظتی و تقویت و تجهیزات از قبیل بی سیم، گشت قایقی، تلسکوپ، دوربین چشمی، دستگاه پایش آب و خرید قایقهای جی مینی بادی مخصوص تالاب و برقراری گشت های ویژه و تجهیزات انفرادی نیست.

معاون محیط زیست طبیعی استان در ادامه خاطرنشان کرد: هم از بعد تقویت نیروی انسانی وهم از نظر تقویت امکانات و تجهیزات انفرادی  دچار مشکل هستیم.

وی افزود: طبق قوانین بین المللی برای هر 1200 تا 2000 هکتار یک نفر محیط بان باید وجود داشته باشد که این رقم در هرمزگان به ازای بالغ بر 100 هزار هکتار یک محیط بان پوشش می دهد که اختلاف زیادی با استاندارد جهانی دارد.

وی نبود پاسگاه در محدوده حرا رود گز را از دیگر موارد سو استفاده برخی اشخاص منفعت طلب  برشمرد.

دکتر ذاکری متخصص منابع طبیعی هرمزگان در گفتگو با مهر در خصوص علت تخریب یا نابودی برخی درختان جنگلهای مانگرو  بیان داشت: جنگل های حرا یکی از کانونهای تنوع زیست محیطی است این درختان هر 12 ساعت از تنوع زیستی خشکی و دریا استفاده کرده و سپری برای محل سکونتگاه انسانها است.

به عقیده این کارشناس ارزش جنگلهای کشور برابر نفت بوده و هر هکتار جنگل می تواند بیش از 50 تن از رسوبات که طوفانهای گرد و خاک به همراه خود می آورند در خود جای دهد و موجب تلطیف هوا می شود.

ذاکری با اشاره به گرمسیر بودن آب و هوای استان کاهش دما، کاهش طوفانهای دریایی و تعدیل هوا را از دیگر دلایل حائز اهمیت این جنگلها بیان کرد.

به گفته وی بر اساس تحقیقاتی که پس از وقوع سونامی در جنوب شرق آسیا انجام شد دریافتند مکانهایی که دارای جنگلهای مانگرو بود به دلیل تعدیل انرژی امواج از جانب این جنگلها دچار خسارت کمتری شد.

به عقیده ذاکری، جنگل به عنوان واحد تولید ناخالص ملی بسیاری از کشورهای دنیا مطرح بوده و  نقش بسزایی در شکوفایی اقتصاد کشور به طور مستقیم و غیر مستقیم دارد و ارزش جنگلهای کشور برابر با نفت است.

ذاکری تصریح کرد: 21 هزار هکتار جنگلهای مانگرو در هرمزگان بوده که بیشترین وسعت در کشور است که کل این مساحت تحت عنوان جنگلهای مانگرو مطالعه شده و موضوع حفاظت، احیاء و توسعه در این مطالعه دیده شده است.

به گفته وی طبق این مطالعه 13 هزار هکتار هنوز جای توسعه دارد که از این میزان طبق برنامه چهارم چشم انداز 50درصد  انجام شده است.

دکتر ذاکری با بیان اینکه امسال اعتبارات این بخش کاهش یافته ابراز داشت : در صورت تامین اعتبار بیش از 500 هکتار س جنگلهای مانگرو  توسعه می یابد.

دکتر ذاکری با اشاره به اینکه سال 86 اعتبارات خوبی به این بخش تعلق گرفته بطوری که دو میلیون نهال در این سال تولید شد خواستار اهمیت بیش از پیش متولیان امر به این مواهب خدادادی شد.

علیرغم اینکه مسئولان منابع طبیعی و محیط زیست استان هرمزگان نسبت به نابودی جنگل های حرا در استان هشدار می دهند اما هیچکس زنگ خطر نابودی این درختان دریایی را جدی نمی گیرد و فریادرسی نیست.

----------------------------------------------

گزارش از زینب نورالدینی